تدوین شاخص هایی برای شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی

تحقیق حاضر با هدف "تدوین شاخص هایی برای شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی" سعی دارد در راستای شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی قدم مثبتی بردارد. اگر چه سنجش اثر بخشی و موفقیت سازمان ها امری پیچیده است و هیچ متغیری را نمی توان به عنوان شاخص صد در صد در تعیین اثر بخشی و موفقیت سازمان ها معرفی نمود، با این وجود این تحقیق بر مبنای روش پژوهشی، کاربردی و از نوع توصیفی و کمی - کیفی طراحی گردیده است. تحقیق حاضر در چند مرحله کتابخانه ای، روش دلفی برای تدوین شاخص های شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی و تکنیک تاپسیس برای رتبه-بندی تعاونی های کشاورزی استان همدان بر اساس شاخص های بدست آمده انجام شده است. روش دلفی با استفاده از نظرات 26 نفر از کارشناسان وزارت تعاون، سازمان جهادکشاورزی استان همدان و بانک های عاملی که به تعاونی های کشاورزی در استان همدان تسهیلات می دهند، طی 3 مرحله محاسبه شاخص اجماع، شاخص اهمیت و ضریب اهمیت انجام گرفت. کارشناسان روش دلفی، شاخص های شناسایی تعاونی های موفق کشاورزی را در 6 بعد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، حقوقی، آموزشی و فردی تقسیم بندی نمودند. از مهم ترین سازه های شاخص اقتصادی با ضریب اهمیتی که کارشناسان به این سازه ها داده اند می توان به میزان سود شرکت با ضریب اهمیت 30/89، و میزان اشتغال زایی شرکت تعاونی با ضریب اهمیت 08/83. از سازه های اجتماعی می توان به ارتباط شرکت تعاونی با تعاونی های دیگر با ضریب اهمیت 83/70، و ارتباط شرکت با سازمان-های اجرایی با ضریب اهمیت 60/68 اشاره داشت. از سازه های شاخص مدیریتی تعداد متخصصان کشاورزی در شرکت تعاونی با ضریب اهمیت 77/79 و تعداد شکایت های اعضا از شرکت تعاونی 27/78، از سازه های شاخص حقوقی متوسط تعداد اعضای شرکت کننده در مجمع عمومی سالیانه با ضریب اهمیت35/76 و تعداد جلسات مشترک برگزارشده با اداره تعاون شهرستان یا استان با ضریب اهمیت 20/68 می باشند. از سازه های شاخص آموزشی میزان دوره آموزشی گذرانیده شده توسط مدیران با ضریب اهمیت 05/75 و نوع دوره ای که مدیران شرکت تعاونی گذرانیده اند با ضریب اهمیت 11/71، و در نهایت از مهم ترین سازه های شاخص فردی می توان به تحصیلات مدیران با ضریب اهمیت 20/86 و تحصیلات اعضا با 60/81 اشاره کرد. سپس با استفاده از شاخص های تدوین شده، تعاونی کشاورزی در استان همدان مورد ارزیابی قرار گرفتند. جامعه آماری این بخش از پژوهش، 110 تعاونی کشاورزی فعال استان همدان می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 86 تعاونی برآورد شد. در نهایت نیز با استفاده از تکنیک تاپسیس و نتایجی که از ارزیابی عملکرد جامعه آماری بدست آمد، تعاونی های کشاورزی استان همدان بر اساس شاخص های مورد نظر رتبه بندی شدند. نتایج این بخش از پژوهش نشان داد که تعاونی های شهرستان همدان از نظر شاخص های بدست آمده موقعیت بهتری داشته و در رتبه اول استان همدان قرار می گیرند. تعاونی های کشاورزی شهرستان بهار در جایگاه دوم و تعاونی های شهرستان تویسرکان در جایگاه سوم قرار گرفتند.